معنی واثق | جدول یاب

لغت نامه دهخدا

واثق

واثق. [ث ِ] (اِخ) محمد چهارم معروف به واثق مرینی یکی از امرای بنی مرین است که در سال 788 هَ. ق. حکومت یافته. (از طبقات اسلام ص 49).

واثق. [ث ِ] (ع ص) اعتماددارنده. (تاج العروس) (آنندراج) (ناظم الاطباء). مطمئن: به همّت بلند و عقل کامل برزویه واثق گشتند. (کلیله و دمنه). چون مزاج این باشد به چه تأویل خردمند بدان واثق تواند بود. (کلیله و دمنه).
گر خاص قرب حق نشوم واثقم بدانک
رخت امان به خلد مزین درآورم.
خاقانی.
واثق تو بدانکه چون برانگیزی
در حمله ٔ تست عروهالوثقی.
(؟).
همی آمد تا از لمغان بگذشت واثق بحول و قوت خویش و مستظهر به کثرت سواد و غلبه ٔ حشم و اجناد. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 35). سوم نوبت به عادت سابق واثق و ایمن باشد و چون قصاب او را بگیرد و محکم ببندد بهیچگونه هراس و خوف بدو راه نیابد. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 180). چون ابوالحارث این احوال بشنید به آن واثق شد و بر آن اعتمادکرد. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی ص 185). پادشاه را بر خیانت کسی واقف مگردان مگر آنکه بر صحت آن قول بکلی واثق باشی. (گلستان).
فرستی مگر رحمتی بر پیم
که بر کرده ٔ خویش واثق نیم.
سعدی (بوستان چ یوسفی، ص 181).
امید به لطف عمیم بزرگانی که این کتاب را در مطالعه آورند واثق دارد. (جامع التواریخ رشیدی).
به رحمت سر زلف تو واثقم ورنه
کشش چو نبود از آنسو چه سود کوشیدن.
حافظ.
سحر با باد میگفتم حدیث آرزومندی
خطاب آمد که واثق شو به الطاف خداوندی.
حافظ.
|| استوار. (تاج العروس) (فرهنگ نظام) (آنندراج) (ابوالفتوح رازی) (ناظم الاطباء). محکم:
ای بکرده اعتماد واثقی
بر دم و بر چاپلوسی فاسقی.
مولوی.

واثق. [ث ِ] (اِخ) محمد واثق یکی از شاعران عثمانی در قرن یازدهم هجری بوده است. (از قاموس الاعلام ترکی).

واثق. [ث ِ] (اِخ) ادریس بن محمدبن عمربن عبدالمؤمن معروف به ابودبوس و ملقب به واثق، بر پسر عم خود ابوحفص عمربن ابی ابراهیم (مرتضی) پادشاه مراکش خروج و قصد مراکش کرد. مرتضی بگریخت و به دست یکی از بستگان ادریس کشته شد. در مرآت الجنان کنیت او ابوالعلاء آمده و ابن خلکان ادریس بن عبداﷲ یوسف بن عبدالمؤمن آورده است. و ظاهراً در سنه ٔ 665 هَ. ق. به ابودبوس معروف گشته است. (حبیب السیر ج 2 ص 583). در حاشیه ٔ حبیب السیر، محمدتقی تستری می نویسد: در یازدهم محرم 665 هَ. ق. ابوالعلاء ادریس معروف به ابی دبوس که ملقب به واثق بود بر [ابوحفص] خروج کرد و مرتضی را در دهه ٔ آخر ربیع الاَّخر سنه ٔ مذکور به قتل رسانید و ایام دولت بنی عبدالمؤمن منقرض گردید. در معجم الانساب فقط سنه ٔ 667 هَ. ق. در برابر نام او آمده و در طبقات سلاطین اسلام دوران حکومت او از 665 تا 667 هَ. ق. است. رجوع به ابوالعلاءالواثق ادریس شود.

واثق. [ث ِ] (اِخ) از شاعران و خطاطان عثمانی و نام او ابراهیم است و به سال 1168 هَ. ق. درگذشت. (از قاموس الاعلام ترکی).

واثق. [ث ِ] (اِخ) (...الثانی) لقب عمربن ابراهیم مکنی به ابوحفص از خلفای عباسی مصر که به سال 787 هَ. ق. بجای متوکل علی اﷲبه خلافت رسید و تا 791 هَ. ق. چهارسال خلافت داشت. (از قاموس الاعلام ترکی). زامباور در معجم الانساب زمان به خلافت رسیدن وی را رجب سال 785 هَ. ق. یاد کرده است. رجوع به معجم الانساب والاسرات الحاکمه ص 4 شود.

واثق. [ث ِ] (اِخ) قاسم بن محمدبن قاسم یکی از ملوک دوران اول حمودیه (بنوحمود) در جزیرهالخضراء (اندلس) بود که در حدود سالهای (440 تا 450 هَ. ق. = 1048-1058 م). فرمانروایی داشته است. پس از وی قلمرو فرمانروایی او توسط بنوعباد فتح شد و حکومت به دست آنان افتاد. (از طبقات سلاطین اسلام ص 20) (معجم الانساب ص 86). و رجوع به قاسم واثق شود.

واثق. [ث ِ] (اِخ) (... الاول) ابراهیم بن المستمسک بن الحاکم بامراﷲ از خلفای عباسی مصر معروف به واثق اول و کنیه ٔ او ابواسحاق بود. در 6 ذی القعده ٔ سال 740 هَ. ق. بجای برادرش مستکفی باﷲ سلیمان خلافت یافت، ظاهراً پیش از او دو ماه منصب خلافت بی متصدی بوده است. وی پس از پنجسال خلافت به سال 749 هَ. ق. [کذا] از خلافت خلع شد. (قاموس الاعلام ترکی). و رجوع به معجم الانساب زامباور شود.

واثق. [ث ِ] (اِخ) از شعرای عثمانی و نام اواحمد است. وی به جهت حسن خط به استنساخ کتب اشتغال داشت و در پایان عمر دچار جنون شد و به سال 1103 هَ. ق. در بیمارستان درگذشت. (از قاموس الاعلام ترکی).

واثق. [ث ِ] (اِخ) نام یکی از شعرای اصفهان. از اوست:
ای آنکه ترا زیاده از جان دارم
در عشق تو نی سر و نه سامان دارم
تا دل دارم درد تو دارم در دل
تا جان دارم غم تو در جان دارم.
(از تذکره ٔ صبح گلشن ص 576).

واثق. [ث ِ] (اِخ) حسن (میرزاحسن) بیک، یکی از شعرای هند که در دربار نیز منصبی عالی داشت و در عهد عالمگیر پادشاه از مقام خود صرف نظر کرد. از اوست:
آیینه ای است بر سر راه عدم وجود
هر کس رسید کرد نگاهی و درگذشت.
(تذکره ٔ صبح گلشن ص 577).

واثق. [ث ِ] (اِخ) مکهن لال قوم کایتهه یکی از شاعران هند و ساکن قصبه ٔ «ملانوان » از نواحی لکهنو بود. اشعار او دارای مضامین لطیفی است، از اوست:
شب سوی من راه از غلط افتاد خود کام مرا
برگشت همچون روز من بشنید چون نام مرا.
#
حوران برند کحل بصر ازغبار من
گر پا نهی ز ناز به خاک مزار من
#
کردی از خاطر فرامش یاد ما صد آفرین
ای فرامشکار صد رحمت ترا صدآفرین !
#
شیرین لبا چه سنگدلی کز جفای تو
آید به ناله کوه جدا کوهکن جدا.
(از صبح گلشن ص 577).