معنی گچ

گچ. [گ َ] (اِ) پهلوی و پازند گچ، معرب آن جص، سریانی گسا، کلمه ٔ عربی، فارسی جبسین از یونانی غوپسس و غوپسینس آمده، در اکدی گسو آمده. (حاشیه ٔ برهان قاطع چ معین). خاکی باشد که آن را پزند و بدان خانه سفید کنند. (برهان) (آنندراج). در هندی و در اشعار قدما گرچ مستعمل است، و بر این تقدیر گچ مخفف این باشد:
ناید از خاک و گچ و سنگ اینچنین طاقی مگر
خاکش از سنگ و گرچ کافور و سنگش گوهر است.
ابن یمین (از آنندراج).
رجوع به گرچ شود. جص. جبس. جیر. (منتهی الارب). جبصین. جبص. (نخبه الدهر دمشقی): تجدیر؛ اندودن دیوار را از گل و گچ و مانند آن. خشرم، سنگ نرم که از آن گچ پزند. جصاصات، جاهائی که در آنجا گچ سازند. طبیخ، گچ پخته. (منتهی الارب).
گچ و سنگ و هیزم فزون از شمار
بیارید چندانکه باید به کار.
فردوسی.
ز سنگ و ز گچ بود بنیاد کار
چنین کرد تا باشد آن پایدار.
فردوسی.
به سنگ و به گچ دیو دیوار کرد
نخست از برش هندسی کار کرد.
فردوسی.
رجوع به حاشیه ٔ برهان قاطع چ معین ذیل کلمه ٔ گچ شود.
- امثال:
از سفیدی گچ تا سیاهی زغال را باید از بازار بخریم، یعنی آذوقه در خانه نداریم، نظیر: شیر مرغ و جان آدم، از سیر تا پیاز. (امثال و حکم دهخدا).
قبر آقا گچ میخواهد و آجر. (امثال و حکم دهخدا).
- گچ گرفتن عضوی را، به گچ اندودن عضوی برای جبران شکستگی استخوان.

گچ. [گ َ] (اِخ) دهی از بخش نیک شهر شهرستان چاه بهار، 30000گزی شمال نیکشهر و 8000گزی خاور شوسه ٔ نیک شهر به ایرانشهر. کوهستانی، گرمسیری، مالاریائی و سکنه ٔ آن 100 تن بلوچی است. آب آن از چشمه. محصول آن برنج، خرما و لبنیات. شغل اهالی زراعت و گله داری و ساکنین از طایفه ٔمیرلاشاری هستند. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8).

گچ پزی. [گ َ پ َ] (حامص مرکب) عمل گچ پز. گچ پختن. || (اِ مرکب) کوره ٔ گچ پزی. کوره ٔ پختن سنگ گچ.

گچ سازی. [گ َ] (حامص مرکب) عمل گچ ساختن.

Chalk, Daub, Gypsum, Plaster

tebeşir, kireç, alçı

طباشیر، لثغه

دیر

خاکی باشد سفید که آنرا پزند و بدان خانه را سفید کنند

(مصدر) پختن سنگهای گچ در کوره. گچ پز. (صفت) کسی که سنگ گچ را در کوره پزد و بعمل آورد.

عمل گچ گرفتن.

دیدن گچ درخواب جنگ و خصومت است. اگر دید گچ فروخت تاویلش بد است. - محمد بن سیرین

گچ چه خشک باشد و چه تر و چه محلول، گرفتاری و مشکلات زندگی است. ابن سیرین نقل کرده است که گچ در در خواب ها ی ما جنگ است و خصومت و دشمنی. کلا گچ چیزی است که استفاده از آن در خواب ابتلا و گرفتاری دست و پاگیر ایجاد می کند و بد نامی و رسوائی تلقی می شود. اگر ببینید مقداری گچ در حیاط خانه شما ریخته مشکلی در زندگی خانوادگی شما پدید می آید که اثرش چندی باقی می ماند و این مشکل طوری است که حتی در نزدیک شدن به آن تردید دارید. اگر در خواب ببینید که گچ درست می کنید یعنی ببینید که گچ را با آب محلول می نمائید که به دیوار بکشید یا در بنائی به کار ببرید خودتان برای خود مشکلی به وجود می آورید. اگر ببینید لباس شما از گچ سفید شده پشت سر شما بد می گویند و به شما تهام می زنند. اگر دستتان به گچ آلوده شده باشد دست به کاری خلاف می زنید که نمی توانید از دیگران مخفی نگه دارید و همه از آن آگاه می شوند. روی هم رفته دیدن گچ در خواب چندان خوب نیست مگر این که ببینید دیگری اتاق شما را با گچ سفید می کند بی آن که شما در انجام این کار دخالت داشته باشید و حتی به آن نزدیک شوید در این صورت خواب شما می گوید کسی شما را با گچ سفید می کند بی آن که شما در انجام این کار دخالت داشته باشید و حتی به آن نزدیک شوید در این صورت خواب شما می گوید کسی با به خطر انداختن نام و جان خود آبروی شما را حفظ می کند و به شما سود و بهره می رساند. - منوچهر مطیعی تهرانی

۱ـ اگر خواب ببینید دیوارها را گچ کاری می کنید، علامت آن است که به پیروزی قطعی در زندگی دست نخواهید یافت.
۲ـ اگر خواب ببینید گچ بر روی شما می ریزد، علامت آن است که با مصیبتی تمام و کمال رو در رو خواهید شد.
۳ـ اگر خواب ببینید گچ کاران مشغول کار هستند، علامت آن است که به حد کافی درآمد خواهید داشت تا بتوانید آسوده زندگی کنید.
- آنلی بیتون

نوعی از خاک که پس از استخراج از معدن به کوره می برند و حرارت می دهند تا تبدیل به گچ شود، (کن.) کندذهن، ناتوان از فهم و شعور. [خوانش: (گَ) (اِ.)]

جسمی جامد و سفید شبیه خاکستر که از حرارت ‌دادن سنگ گچ در کوره به‌دست می‌آید و وقتی آن را در آب خمیر کنند به‌زودی سفت و محکم می‌شود و خود را می‌گیرد. غالباً برای سفید ‌کردن اتاق‌ها و قالب‌گیری و مجسمه‌سازی به ‌کار می‌رود،

قلم تخته سیاه

از مصالح ساختمانی

از مصالح ساختمانی، قلم تخته سیاه

Kreide (f)

23