معنی لوامه

(لَ وّ مَ یا مِ) [ع. لوامه] (ص.) بسیار ملامت کننده، نکوهنده.

لوامه در فارسی: روان سرزنشگر (صفت) مونث لوام. یا نفس لوامه. نفسی که آدمی را پس از ارتکاب گناهی ملامت کند: چون ز حبس دام پای او شکست نفس لوامه بر او یابید دست (مثنوی لغ. )

نفس لوامه در فارسی روان نکوهنده (اسم) نفس لوامه.

نفس اماره، لوامه، ملهمه و مطمئنه

(اسم) مراد نفسهای ذیل است نفس اماره نفس لوامه نفس ملهمه نفس مطمئنه.

(مصدر) یافتن: چون زحبس دام پای او شکست نفس لوامه بر او یابید دست.

نفس سرزنشگر

لوامه

لوامه

سرزنشگر، ملامتگر، نکوهنده

طعنه‌زن، لوامه، ملامت‌گر،
(متضاد) ستایشگر

پرخاشگر، سرزنشگر، لوامه، ملامت‌گو، نکوهش‌گر،
(متضاد) ستایشگر، ملامت‌کن، ملامت‌کننده

نفس لوامه. [ن َ س ِ ل َوْ وا م َ / م ِ] (ترکیب وصفی، اِ مرکب) نفس بسیارملامت کننده خود رابه وقوع معاصی به هدایت نور دل و این نفس صلحا و اولیا را حاصل باشد، از این سبب اﷲ تعالی او را مقسم به قسم گردانیده: لااقسم بالنفس اللوامه. (قرآن 2/75). (از غیاث اللغات). این اصطلاح مذهبی است که عرفا و فلاسفه ٔ اسلام به کار دارند نفس انسان را در مقام تلألؤ نور قلب از غیب برای اظهار کمال آن و ادراک قوت عاقله به وخامت عاقبت و فساد احوال آن نفس لوامه گویند از جهت لوم و سرزنش بر افعال خود و این مرتبت مقدمه برای ظهور مرتبت قلب است که هرگاه نور قلبی ظاهر شود و غالب شود و سلطنت آن بر قوای حیوانیه آشکار گردد یعنی تسلط پیدا کند و نفس مطمئن شود نفس مطمئنه گویند. (از فرهنگ علوم عقلی ص 598) (از اکسیرالعارفین ص 306). رجوع به مصباح الهدایه ص 59 شود.

لوامه. [ل َوْ وا م َ] (ع ص) لوامه. تأنیث لَوّام. سخت نکوهنده. بسیار ملامت کننده.
- نفس لوامه، نفسی که آدمی را پس از ارتکاب گناهی نکوهد:
چون ز حبس دام پای او شکست
نفس لوامه بر او یابید دست.
مولوی.

نفس ‌اماره، لوامه، ملهمه، و مطمئنه،

82