معنی ارژنگ

لغت نامه دهخدا

ارژنگ

ارژنگ. [اَ ژَ] (اِخ) (چاه...) چاهی بتوران زمین که افراسیاب بیژن را در آن بند کرد. چاه بیژن:
به پیلان گردنکش آن سنگ را
که پوشد سر چاه ارژنگ را.
فردوسی.
که یارد آنجا رفتن مگر کسی که کند
پسند بر گه شاهنشهی چه ارژنگ.
فرخی.
مخالفانش چون بیژن اندر اول کار
ز گه فتاده بچاه سراچه ٔ ارژنگ.
فرخی.
بیژن ار بسته ٔ تو بودی رسته نشدی
بحیل ساختن رستم نیو از ارژنگ.
فرخی.
نشستگاه تو بر تخت خسروانی باد
نشستگاه عدوی تو در چه ارژنگ.
فرخی.

ارژنگ. [اَ ژَ] (اِخ) ارتنگ. ارثنگ. کتاب مانی که بتصاویر دلکش منقش بود:
بخاقان یکی نامه ارژنگ وار
نوشتند پر بوی و رنگ و نگار.
فردوسی.
هزار یک که نهان در سرشت او هنر است
نگار و نقش همانا که نیست در ارژنگ.
فرخی.
و کتابی کرد [مانی] به انواع تصاویر که آنرا ارژنگ مانی خوانند و در خزائن غزنین هست. (بیان الادیان).
به تیشه صورت شیرین بر آن سنگ
چنان برزد که مانی نقش ارژنگ.
نظامی.
ز بس جادوئیها و فرهنگ او [مانی]
بدو بگرویدند و ارژنگ او
عجب ماند از آن کار نظارگی
بعبرت فروماند یکبارگی
که چون کرده اند این دو صورت بکار
دو ارژنگ را بر یکی سان نگار.
نظامی.
صحیفه های چمن چون دماغ مانی شد
که می بزاید از او نقشهای چون ارژنگ.
نجیب الدین جرفادقانی.
|| نگارخانه ٔ مانی نقاش باشد. گویند اصل این لغت به این معنی ارثنگ با ثای مثلثه بوده، ثاء را با زای فارسی بدل کرده اند ارژنگ شده. (برهان). کارخانه ٔ مانی. (اوبهی). بعضی گفته اند بتکده ای که در چین بوده:
یکی نامه مانند ارژنگ چین
نبشتند و کردند چند آفرین.
فردوسی.
نبشتند برسان ارژنگ چین
سوی شاه با صد هزار آفرین.
فردوسی.
گر التفات خداوندیش بیاراید
نگارخانه ٔ چینی و نقش ارژنگی است.
سعدی.
|| بعضی گویند نام مانی ارژنگ بوده و مانی دعائی است که او را کرده اند و لقب او شده است (!). (برهان) (غیاث):
که در چین دیدم از ارژنگ پرکار
که کردی دائره بی دور پرگار.
امیرخسرو.
|| جمعی گویند نام نقاشی است غیر مانی و او نیز در هنروری مانند مانی بوده است. (برهان). نام مصوری بوده مانند مانی. (جهانگیری). نقاشی از چین که نظیر مانی بود. (غیاث):
روان کرد کلک شبه رنگ را
ببرد آب مانی و ارژنگ را.
نظامی.
بقصر دولتم مانی و ارژنگ
طراز سحر می بستند بر سنگ.
امیرخسرو.
|| در صحاح آمده ارژنگ نام کسی بود که مانی وزیر وی بوده (!). (شعوری). و رجوع به ارتنگ وارثنگ شود.

ارژنگ. [اَ ژَ] (اِخ) نام دیوی از سالاران دیو سپید به مازندران گاه جنگ کیخسرو، و او را رستم بکشت:
سپرد آنچه بود [دیو سپید] از کران تا کران
به ارژنگ سالار مازندران.
فردوسی.
چو ارژنگ بشنید گفتار اوی
به مازندران شاه بنهاد روی.
فردوسی.
نه ارژنگ ماندم نه دیو سپید
نه سنجه نه پولاد غندی نه بید.
فردوسی.
ارزنی باشد به پیش حمله اش ارژنگ دیو
پشه ای باشد به پیش گرزه اش پور پشنگ.
منوچهری.
هزار لشکر داری که هر یکی ز ایشان
فزونترندز دیو سفید وز ارژنگ.
ازرقی.
از غبار سم اسبت فلکی سازد طبع
ملکی گردد با لطف تو دیو ارژنگ.
مختاری.
یک دو روز این سگدلان انگیخته در شیرلان
شورشی کارژنگ در مازندران انگیخته.
خاقانی.
و رجوع به ارتنگ شود.

ارژنگ. [اَ ژَ] (اِ) جادوئی. طلسم:
ترا دشمن آمد بگاهت نشست
یکی گرزه ٔ گاوپیکر بدست
همه بند و نیرنگ و ارژنگ برد
دلارام بگرفت و گاهت سپرد.
فردوسی.
|| هر کتابی که صور و اشکال داشته باشد. (رشیدی) (غیاث اللغات). رجوع به ارتنگ و ارثنگ شود.

ارژنگ. [اَژَ] (اِخ) نام پهلوانی تورانی پسر زره و او بدست طوس کشته شد. (برهان). یکی از پهلوانان تورانی است و بر دست طوس بن نوذر کشته شد. (جهانگیری):
به پور زره گفت نام تو چیست
ز گردان جنگی ترا نام کیست
بدو گفت ارژنگ جنگی منم
سرافراز شیر درنگی منم.
فردوسی.


چاه ارژنگ

چاه ارژنگ. [هَِ اَ ژَ] (اِخ) چاهی در توران زمین که افراسیاب بیژن را در آن چاه زندانی کرد. چاه بیژن:
به پیلان گردنکش آن سنگ را
که پوشد سر چاه ارژنگ را.
فردوسی.
رجوع به ارژنگ و چه ارژنگ شود.


ارژنگ وار

ارژنگ وار. [اَ ژَ] (ص مرکب) مانند ارژنگ. نظیر ارژنگ مانی در هنر و صنعت. ارتنگ وار:
یکی نامه بنوشت ارژنگ وار
پر آرایش و بوی و رنگ و نگار.
فردوسی.
بخاقان یکی نامه ارژنگ وار
نوشتند پر بوی و رنگ و نگار.
فردوسی.
و رجوع به ارتنگ وار شود.


دز ارژنگ

دز ارژنگ. [دِ زِ اَ ژَ] (اِخ) دریک فرسخی غالیه کوه درناحیه ٔ بختیاری چهارلنگ واقع و محل سکونت طایفه ٔ عیسی وند است. (ازجغرافیای سیاسی کیهان).

فرهنگ عمید

ارژنگ

نام کتاب مانی که دارای انواع نقش‌ونگار بوده: در جنب جمال تو بُوَد صورت دیدار / هر نقش که صورتگر ارژنگ نگارد (خواجو: ۴۱۷)، به تیشه صورت شیرین بر آن سنگ / چنان برزد که مانی نقش ارژنگ (نظامی۲: ۲۲۳)،
[قدیمی، مجاز] جایی یا چیزی که دارای نقش‌و‌نگار زیبا باشد،
[قدیمی، مجاز] نقش‌ونگار،

حل جدول

فرهنگ معین

ارژنگ

(اَ ژَ) (اِ.) نام کتاب مانی که دارای انواع نقش و نگار بوده و به موجب آن مانی ادعای پیغمبری داشت.

(~.) (اِ.) نام چاهی که افراسیاب، بیژن را در آن زندانی کرد.

فرهنگ فارسی هوشیار

ارژنگ

جادوئی، طلسم

بیوگرافی

ارژنگ امیرفضلی

ارژنگ امیرفضلی متولد 1349 در تهران، بازیگر و کارگردان ایرانی است. او بیشتر به‌عنوان یک کمدین شناخته شده‌است. او پسر حسین امیرفضلی است. ارژنگ امیرفضلی کار خود را با برنامه «نوروز ۷۲» به کارگردانی داریوش کاردان، همراه با مهران مدیری و حمید لولایی آغاز کرد.او به سرعت در عرصه هنر هفتم درخشید و علاوه بر بازیگری در سینما، تلویزیون و تئاتر، کارگردانی چند مجموعه تلویزیونی را نیز در کارنامه کار خود ثبت کرد. از مهمترین آثار وی می توان به «الو الو من جوجوام» (مرضیه برومند)، «جنگجوی پیروز» (مجتبی راعی)، «مربای شیرین» (مرضیه برومند)، «شارلاتان» (آرش معیریان)، «شام عروسی» (ابراهیم وحیدزاده)، «اخراجی ها» (مسعود ده نمکی)، «اخراجی ها ۲» (مسعود ده نمکی)، «محاکمه در خیابان» (مسعود کیمیایی) و «افراطی ها» (جهانگیر جهانگیری) اشاره کرد. فیلم‌های سینمایی او: کاتیوشا، داش اکل، لازانیا، شکلاتی، قهرمانان کوچک، چهار اصفهانی در بغداد، آشوب، دوازده صندلی، دزدان خیابان جردن، هر چی خدا بخواد، افراطی‌ها، دموکراسی تو روز روشن، راز دشت تاران، اخراجی‌ها ۲، از ما بهترون، چشمک، محاکمه در خیابان، ملک سلیمان، اخراجی‌ها، دو خواهر، شام عروسی، شارلاتان، گرداب، مربای شیرین، جنگجوی پیروز، الو! الو! من جوجوام!. مجموعه‌های تلویزیونی که امیرفضلی به عنوان بازیگر یا کارگردان در آن ها فعالیت داشته عبارتند از: شش قهرمان و نصفی، محله گل و بلبل، سربه‌راه، خندوانه، همه خانواده من، تهران پلاک ۱، کسی خوابه؟، خانه اجاره‌ای (سری اول)، چمدان، دانی و من (سری سوم)، تبریز در مه، تله‌فیلم «لیموترش»، تله‌فیلم «سکه‌های شانس»، شمس‌العماره، دیدار، آرزوهای شیرین، سلام، قشقرق، قرارگاه مسکونی، همینه، آتیه، زنگ آخر، توی خونه، تماشا ۷۹، مثل زندگی، در شرح، نوروزی‌ها، آقای حسابی، حرف تو حرف، این چند نفر، قصه‌های فلانی، سلام کوچولو، گل‌های ۷۷، ساعت خوش، پرواز ۵۷، نوروز ۷۲، وی همچنین در سریال هشتگ خاله سوسکه که از شبکه نمایش خانگی پخش می شد، نیز حضور داشت.

معادل ابجد

ارژنگ

1271

قافیه

پیشنهاد شما
جهت ثبت نظر و معنی پیشنهادی لطفا وارد حساب کاربری خود شوید. در صورتی که هنوز عضو جدول یاب نشده اید ثبت نام کنید.
اشتراک گذاری