معنی دوه

لغت نامه دهخدا

دوه

دوه. [دَ وَ] (فعل) در بیت ذیل از مولوی صورتی است از «دود» بمعنی شتابد و سریع حرکت کند:
گفتا شتر به ترکی چه بود بگو، دوه
گفتا بچش چه ؟ گفت خود او از پی اش دوه.
مولوی.

دوه. [دَ وَ / وِ] (ترکی، اِ) شتر:
گفتا شتر به ترکی چه بود بگو، دوه
گفتا بچش چه، گفت خود او ازپی اش دوه.
مولوی.

دوه. [دَوْه ْ] (ع مص) شتر را در نوبت چهارروزه خواندن به آب. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء).

دوه چی

دوه چی. [دَ وَ / وِ] (ترکی، اِ مرکب) (مرکب از دوه، شتر + چی پسوند نسبت و فاعلی) به معنی شتربان. (یادداشت مؤلف).

دوه چی. [دَ وَ / وِ] (اِخ) نام محله ای است بزرگ به تبریز. (از یادداشت مؤلف).

دوه دیلاغ

دوه دیلاغ. [دَ وَ / وِ دَ] (ترکی، ص مرکب) (اصطلاح عامیانه، از ترکی دوه به معنی شتر، و دیلاغ به معنی بلند بالاست) سخت بلند و بی اندام. (یادداشت مؤلف).

مشگین خاوری

مشگین خاوری. [م ِ ن ِ وَ](اِخ) نام یکی از دهستانهای سه گانه ٔ بخش مرکزی شهرستان مشکین شهر(خیاو) است. در خاور بخش و اغلب قراء آن در جلگه واقع است. از 59 آبادی بزرگ و کوچک تشکیل یافته. جمعیت آن در حدود 22362 تن است. مرکز دهستان ارجق و قراء مهم آن عبارتنداز: لاری، انار، نقدی بالا، قره قیه، آلی، ارباب، بالوجه، لحاق، چیقان، بجق، دوه بیگلو، کویچ، ساربانلار، میرعلیلو، قره درویش.(از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 4).

لبنی

لبنی. [ل ُ نا] (ع اِ) درختی با شیر چون عسل که صمغ آن را حصی لبنی و میعه ٔ سائله خوانند. (منتهی الارب). درختی است شیره دار همچون عسل. (مهذب الأسماء). میعه ٔ سائله. (فهرست مخزن الادویه) (تذکره ٔ ضریر انطاکی). میعه است. (ذخیره ٔ خوارزمشاهی در قرابادین). شیئی کالصمغ حارّ فی الاولی، یابس فی الثانیه اذا شرب لتقطیر البول نفعه جدّاً. الشربه منه مثقال. ابوریحان در صیدنه گوید: لیث گوید لبنی چیزی است که از درخت بیرون آید مانند عسل و میعه ٔ یابسه در اصطلاح اطبا این است و به سریانی عسل او را اصطرکا گویند. «بشر» گوید به پارسی او را کنار و خشک گویند و بعضی کنار گفته اند و بعضی هوشه گویند «ج » گوید غالیون را به پارسی لبنی گویند و گفته است او را لبنی بدانجهت گویند که شیر را ببندد و «حان » گوید آنچه شیر را ببندد گمان من آن است که داروی دیگر است غیر لبنی که طعم او تیز است «نیفه » گوید: لبنی شیر درختی است بشبه دوه دم و دوه دم از روی لفظ و شهرت از او اخفی است دوه دم لغتی است بر وزن هدبد بضم ها و فتح دال و کسر با و معنی وی آن است که آن چیزی است شبیه خون که از درخت سمره بیرون آید چنانکه گذشت که عرب گوید حاضت السمره و این استعمال بطریق تشبیه است و او را میعه به آن معنی گویند که در وقت بیرون آمدن سیلان دارد چون دیگر مایعات و خواص میعه در میم گفته شود. (ترجمه ٔ صیدنه ٔ ابوریحان). صاحب اختیارات بدیعی گوید: میعه است آنچه سایله بود آن را عسل لبنی خوانند و میعه سایله خوانند. و آن مانند عسل بود که در وی حلاوت نبود و آن صمغ درخت رومی است و نیکوترین آن بود که سایل بود بنفس خود و خوشبوی و زردرنگ بود و سیاه نبود و طبیعت او گرم است در اول و خشک است در دوم و گویند تر است و وی منضج و ملین بود، جرب تر و خشک را نافع بود و سرفه ٔ مزمن بلغمی را نافع بود و آواز صافی گرداند و طبع نرم دارد و چون زنان بخود برگیرند یا بیاشامند حیض و بول براند و مسهل بلغم بود بی زحمت چون مثقالی از وی مستعمل کنند ووی مسبت بود و نزله را نیز ببندد و مصلح آن بوزن آن صمغ بادام بود که اضافه ٔ وی کنند و بدل وی جند بیدستر است و روغن یاسمین. و گویند بدل آن جاوشیر بود.

دهدرین

دهدرین. [دُ دُرْ رَ] (ع اِ) مثنی، اسم است مردروغ و باطل را و مرباطل را به لفظ ماضی، و منه دهدرین سعدالقین، یعنی باطل و بیکار شد سعدالقین (آهنگر).به اینکه کسی کار به او نمی فرماید جهت تشاغل مردم به قحطسال. یا آهنگری مدتی دعوی کرد که نام او سعد است سپس آن دروغ وی ظاهر شد فقیل له ذلک، یعنی جمع کردی باطل را به سوی باطل ای سعد آهنگر، و یری منفصلا ده. و آن امر است از دها، اصله دهو، لام کلمه که واو بود به جای عین کلمه آوردند دوه شد، ثم حذفت الواو للساکنین فبقی دُه ْ. درین از در است به معنی تتابع یعنی مبالغه بکن در کذب ای سعد آهنگر. یا آهنگری بود عجمی و در یمن گشت می کرد پس وقتی در دهی از دههای یمن کساد بازاری اوشد به زبان فارسی گفت «ده پدرود» یعنی خبر می دهد به وداع ده و خروج خود از آن به فردا تا اهل قریه کار را به او فرمایند. فعربوه و ضربوا به المثل فقالوا اذا سمعت بسری القین فانه مصبح یعنی اگر بشنوی که به شب خواهد رفت او به تحقیق همین جا صبح کننده است یعنی کاذب و دروغگوی است. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء).