معنی خوض

خوض. [خ َ] (اِخ) نام وادی در کرانه ٔ عمان. (منتهی الارب) (از ناظم الاطباء).

خوض. [خ َ] (ع مص) درآمدن به آب، منه: خاض الرجل الماء خوضاً و خیاضاً. فرورفتن در آب. (یادداشت مؤلف). || درآوردن اسب را به آب. || آمیختن شراب را و شورانیدن آنرا. || درآمدن در سختیها، منه: خاض الغمرات. || جنبانیدن شمشیر را در مضروب. || فرورفتن در قولی یا امری بفکر. (از منتهی الارب) (از تاج العروس) (از لسان العرب)، منه: خاض فی القول و فی الحدیث: اگر در کاری خوض کند که عاقبتی وخیم دارد... از وخامت آن او را بیاگاهانم. (کلیله و دمنه). و اگر چه از علم بهره ای تمام داشت نادان وار در آن خوضی می پیوست. (کلیله و دمنه). وبا دهشتی هر چه تمامتر در این خدمت خوضی نموده شد. (کلیله و دمنه). اگر در محامد اخلاق و مآثر اعراق این پادشاه... خوض و شروع افتد. (سندبادنامه). یک حسنه از محاسن ذات او آن است که در تواریخ انساب و احوال امم سابقه و بمواقف مغازی ملوک عرب و عجم و شعب این علم خوضی تمام فرموده است. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی).
ز آنکه پیوسته ست هر لوله به حوض
خوض کن در معنی این حرف خوض.
مولوی (مثنوی).
|| متابعت باطل کردن. پس روی گمراهان نمودن. منه: کنا نخوض مع الخائضین (قرآن 45/74)، در باطل ما پس روی گمراهان می کنیم. || متابعت کردن. همراهی کردن دیگران را. (از منتهی الارب) (از تاج العروس) (از لسان العرب). منه: خضتم کالذی خاضوا (قرآن 69/9)، یعنی خوض کردید مثل خوض آنها. پیروی کردید در امری مثل خوضی که آنها در آن امر کردند.

خوض کردن. [خ َ / خُو ک َ دَ] (مص مرکب) تعمق کردن. غوررسی کردن:
ز آنکه پیوسته ست هر لوله بحوض
خوض کن در معنی این حرف خوض.
مولوی.
معاندان بحسد در حق وی خوضی کرده اند. (گلستان).
- خوض کردن در سخن، تعمق در معنی حرفی و کلامی کردن. رجوع به خوض شود.

خوض الثعلب. [خ َ ضُث ْث َ ل َ] (اِخ) موضعی است ورای هجر. (منتهی الارب).

ژرف اندیشی

ژرف اندیشی

خوض

خوض

غوطه‌ور، فرو رفتن، ژرف‌اندیشی، در اندیشه فرو رفتن، به فکرفرو رفتن

فرو رفتن در آب، در فکر فرو رفتن. [خوانش: (خُ) [ع.] (مص م.)]

به فکر فرورفتن و در امری اندیشیدن،

فرو رفتن در آب

‎ (مصدر) فرو رفتن در آب، فرو رفتن در فکر ژرف اندیشیدن، (اسم) ژرف اندیشی.

خُوْض، خِیاض، (خاضَ، یَخُوضُ) به آب در آمدن، فرو رفتن در آب، در باطل فرو رفتن، ایضاً در تشبیه به فرو رفتن در مشکلات و بلایا و همچنین در مسائل و مطالب اطلاق می شود،

همانها که در سخنان باطل به بازى مشغولند!

1406