معنی گدازه

گدازه. [گ ُ زَ / زِ] (اِ) توده ٔ گداخته که از آتش فشان بیرون میریزد.

(گُ زِ) (اِ.) موادی که از دهانه آتشفشان یا شکاف زمین بیرون ریزد.

مواد گداخته‌شده که از دهانۀ آتشفشان بیرون ‌آید،

مواد مذاب آتشفشانی

لاوا

ماگما

ماگما

ماگما

ماگما

حمم

(اسم) توده گداخته که از آتشفشان بیرون ریزد.

ماگما

مرکز کره ی زمین، جای بسیار داغ و سوزانی است! اگر بتوانیم به عمق 50 کیلومتری زمین برویم، دما به بیش از 1200 درجه ی سانتی گراد خواهد رسید! در توده ی مرکزی یا هسته ی زمین، دما تا 5500 درجه ی سانتی گراد نیز می رسد! در چنین دماهایی، سنگ های دورن هسته ی زمین به مذاب در می آیند.
دقت داشته باشید آتشفشان یکی از پدیده های طبیعی و دائمی زمین شناسی است که در طول تاریخ زمین شناسی، نسبتا بدون تغییر باقی مانده است و در ایجاد، تحول و تکامل پوسته و گوشته کره ی زمین نیز نقش اساسی داشته و دارد!
گدازه ی آتشفشان، همان سنگ مذاب است که با بخار آب و گاز مخلوط شده است و به حالت فوران از لایه های درونی زمین به بیرون می ریزد. این گدازه از مرکز زمین به حرکت در می آید و راه خود را از میان شکاف هایی که در سطح جامد زمین وجود دارد، به بیرون می گشاید.
گاهی ممکن است این شکاف، یک سوراخ گرد باشد. وقتی گدازه از این سوراخ فوران می کند، در اطراف دهانه پراکنده می شود و پس از سرد شدن به صورت سنگ در می آید! اگر بعدا گدازه ی بیشتری با فشار از دهانه ی آتشفشان خارج شود، روی لایه ی رسوبی نخست جاری می شود و قدری بر ضخامت آن می افزاید! با ادامه یافتن این پدیده، لایه روی لایه می آید و سرانجام کوهی سنگی ساخته می شود که به کوه آتشفشان معروف است!
وقتی گدازه ی آتشفشان از دهانه ی چنین کوهی به بیرون فوران کند و روی زمین به جریان درآید، هر آنچه را بر سر راه خود باشد، نابود می کند! علت این اتفاق آن است که گدازه ی مزبور، رودخانه ی سنگینی از سنگ مذاب است که دمای آن به چیزی در حدود 1000 تا 1500 درجه ی سانتی گراد می رسد.
شهرهایی که به کوه های آتشفشانی نزدیک هستند، همیشه در معرض خطر ویرانگر جریان گدازه قرار دارند. گاهی، صدها سال می گذرد بی آنکه گدازه ای از کوه آتشفشانی فوران کند، و مردم خیالشان راحت می شود که دیگر خطر برطرف شده است! اما دوباره و ناگهان، سیلی از گدازه ی آتشفشانی راه می افتد.
این حادثه، دو هزار سال پیش برای یکی از شهرهای کشور ایتالیا به نام شهر "پومپئی" اتفاق افتاد! این شهر به صورت کامل در زیر سیلی از گدازه ی کوه آتشفشانی معروف "وزو یوس" مدفون شد.

آذرین

آذرین

37