معنی وانفسا

وانفسا. [ن َ] (ع صوت مرکب) کلمه ٔ افسوس، یعنی ای دریغا و ای دریغ از من. (ناظم الاطباء).
- روز وانفسا، روز قیامت. روزی که کسی از خویشتن خود به دیگری نمی پردازد. (یادداشت مرحوم دهخدا).
- روزگار وانفسا، کنایه از روز قیامت. (ناظم الاطباء).
- || آنگاه که هرکس به فکر خویش است و به سلامت یا آسایش دیگران توجهی ندارد. (یادداشت مرحوم دهخدا).

روز وانفسا. [زِ ن َ] (ترکیب اضافی، اِ مرکب) روزی که هرکس بفکر خویشتن است. (از فرهنگ عوام). رجوع به امثال روز شود. || کنایه از روز قیامت.

وانفساه. [ن َ] (ع صوت مرکب) وانفسا. رجوع به مدخل قبل شود.
- وانفساه گفتن، تلهیف. (از منتهی الارب).

وا. (ع پیشوند) مزید مقدم عربی که استغاثه را رساند. اشارت از واویلا باشد. (غیاث): وااسلاماه. وااسفاه. وااسفا!. دریغا!. دردا!. دردا و دریغا، ای دریغ.حسرتا. واحسرتا. رجوع به اسفاه شود. واشریعتا. وامحمداه. وامحمدا. واویلا. واعلیاه. وانفسا. وااماه گفتن، به معنی لهف امه تلهیفا. (منتهی الارب):
چو روز اسعد از این چرخ دیرسال فرو رفت
ز چرخ ناله ٔ وااسعداه زود برآمد.
خاقانی.
تا دمی ماند ز من نوحه گران بنشانید
وارشیداه کنان نوحه سرائید همه.
خاقانی.
این کلمه به فارسی نیز پیوندد: وااندوها: رابعه مردی را دید که میگفت وااندوها. (تذکرهالاولیاء عطار).

ای ‌دریغ از من،
(صفت) بسیار سخت و مشکل،

[مقابلِ شب] زمان میان طلوع تا غروب آفتاب که هوا روشن است،
وقت، زمان،
هر ۲۴ ساعت، شبانه‌روز،
سالگرد امری خاص: روز زن،
زمان حاضر، عصر کنونی: مسائل روز،
[مجاز] حالت، وضع،
[قدیمی، مجاز] عمر، مدت حیات،
* روز امیدوبیم: [قدیمی، مجاز] روز رستاخیز، قیامت، روز بازخواست،
* روز بازپرس: [قدیمی]
روز پرسش، روز بازخواست،
روز قیامت،
* روز بازخواست: [قدیمی، مجاز] روز رستاخیز، روز قیامت: ترسم که صرفه‌ای نبرد روز بازخواست / نان حلال شیخ ز آب حرام ما (حافظ: ۳۸)،
* روز پسین: [قدیمی، مجاز] روز قیامت،
* روز جزا: [قدیمی، مجاز] روز پاداش، روز مکافات، روز قیامت،
* روز درنگ: [قدیمی، مجاز] روز توقف، روز قیامت،
* روز رستاخیز: روز ستخیز، روز قیامت،
* روز سیاه: ‹روز سیه› [مجاز] روز ماتم، روز غم‌وغصه، روز سختی و محنت،
* روز شمار: [قدیمی، مجاز] روز حساب، روز بازخواست، روز قیامت،
* روز قیامت: روزی که تمام مردگان به‌پا خیزند و به ‌حساب اعمال آن‌ها رسیدگی شود، روز رستاخیز،
* روز مباهله: روز ۲۴ رجب سال دهم هجرت که حضرت رسول با امیرالمؤمنین علی و حضرت فاطمه و حسن و حسین از مدینه خارج شدند تا با بزرگان نصارای نجران مباهله کنند لیکن آنان از ترس نپذیرفتند و با پیغمبر صلح کردند،
* روز وانفسا: [مجاز] روز قیامت،

وضعیت سخت و دشوار

وانفسا

وانفسا

روزی که هر کس بفکر خویشتن است، قیامت

روز قیامت و صحرای محشر

روز وانفسا

198