معنی زندیه
لغت نامه دهخدا
زندیه. [زَ دی ی ِ] (اِخ) سلسله ای از پادشاهان ایران که از سال 1164- 1209 هَ. ق. در بیشتر ممالک ایران سلطنت نمودند. اولین آنها کریم خان وکیل و واپسین لطفعلی خان. (ناظم الاطباء). سلسله ای از پادشاهان که مؤسس آن کریم خان زند بود. سلسله ٔ مزبور پس از قتل نادرشاه از 1162 -1209 هَ. ق. در فارس و افغان سلطنت کرد و بدست آقامحمدخان منقرض شد. افراد این سلسله از این قرارند:
1- کریمخان. جلوس 1163 هَ. ق. / 1750 م.
2- ابوالفتح. جلوس 1193 هَ. ق.
3- علیمراد. جلوس 1193 هَ. ق.
4- محمدعلی. جلوس 1193 هَ. ق.
5- صادق. جلوس 1193 هَ. ق.
6- علیمراد. جلوس 1196هَ. ق.
7- جعفر. جلوس 1199 هَ. ق.
8- لطفعلی. جلوس 1203 هَ. ق.
وی به سال 1209 هَ. ق. مقتول شد. در دوره ٔ کریم خان بیشتر شهرهایی که در قلمرو حکومت او بود معمور و آباد گردید و مخصوصاً شیراز پایتخت وی، بسیار باشکوه بود و بناهای زیبایی از قبیل ارگ کریمخان، بازار وکیل و مسجد وکیل در آنجا ساخته شد. از شاعران این دوره لطفعلی بیگ آذر، سیداحمد هاتف، سلیمان بیگدلی و صباحی نامبردارند. (فرهنگ فارسی معین)... سلسله ٔ زندیه منسوب به زند که نام طایفه ای از الوارفیلی است و این طایفه در حدود قلعه ٔ پری از توابع ملایر سکونت داشته و مقارن فتنه ٔ افغان این طایفه در محل سکونت خود قدرتی یافتند. در اوائل دوره ٔقدرت نادرشاه، باباخان چاپِشلو با تدبیر، بر رؤسای این طایفه دست یافت و جمعی از آنها را کشت و بقیه را به خراسان کوچ داده در حدود ابیورد و درگز سکونت داد. بعد از قتل نادر طایفه ٔ زند تحت سرپرستی کریمخان از هرج و مرج ایام بعد از قتل نادر استفاده کرد و به دعوی سلطنت برخاست... (از دائره المعارف فارسی). سلسله ٔ زندیه مدتی یعنی از 1163- 1193 هَ. ق. / 1750- 1879 م. بر تمام ایران به استثنای خراسان حکومت می کردند و این قسمت اخیر را شاهرخ افشاری با اینکه کور و پیر بود، تحت امر خود داشت. پس از مرگ کریمخان قریب دوازده سال بین آقامحمدخان قاجار و شاهزادگان زندیه زد و خورد بود و این کشمکش ها بالاخره به فتح آقامحمدخان منتهی گردید. (طبقات سلاطین اسلام ص 230). رجوع به دائره المعارف فارسی، کتاب کرد و پیوستگی نژادی او ص 9 و طبقات سلاطین اسلام ص 232 و 234 شود.
حل جدول
سلسله کریمخان
اولین پادشاه زندیه
کریمخان زند
اثار سلسله زندیه
حمام وکیل
آخرین پادشاه زندیه
لطفعلی خان؛ نهمین و واپسین فرمانروای زند بود. او در میان سالهای 1168 تا 1173 (خورشیدی) در ایران صدارت می کرد. او فرزند جعفرخان زند و نوه صادق خان زند، برادر بنیانگذار زندیان کریمخان زند (وکیل الرعایا) بود. لطفعلی خان بر سر پادشاهی با آغا محمدخان قاجار به نبرد پرداخت و سرانجام از او شکست خورد و با مرگ او سلسله دودمان زند برافتاد.
شاعر دوره زندیه
طبیب اصفهانی، هاتف اصفهانی
موسس سلسله زندیه
کریمخان زند
وکیل الرعایای زندیه
کریمخان زند
سردار معروف زندیه
زکیخان زند
از پادشاهان زندیه
علیمرادخان
صادقخان زند
لطفعلیخان
اخرین پادشاه زندیه
لطفعلی خان
فرهنگ واژههای فارسی سره
زندیان
واژه پیشنهادی
زندیان یا زندیه نام سلسلهای ایرانی بود که پس از فروپاشی افشاریان تا برآمدن قاجار به درازای چهل و شش سال در ایران حکومت کردند
معادل ابجد
76