معنی مسجدالاقصی

مسجدالاقصی. [م َ ج ِ دُل ْ اَ صا](اِخ)(الَ...) مسجد اقصی. رجوع به مسجد اقصی شود.

حسین. [ح ُ س َ] (اِخ) ابن علی بن محمدبن عبدالمعین بن عون، از فرزندان ابونمی بن ابوالبرکات هاشمی، شریف مکه (1270 هَ. ق. / 1854 م. - 1350 هَ. ق. / 1931 م.). در سالهای 1916- 1924م.). پادشاه حجاز بود و ابن سعود او را شکست داد. حسین نخستین کس بود که از جنگ بین الملل اول استفاده نموده استقلال و جدائی اعراب را از ترکهای عثمانی اعلام کرد و آخرین حاکم از هاشمیان بر مکه بود. وی هنگامیکه پدرش در استانبول تبعید بود در آنجا به دنیا آمد و در سه سالگی با پدر به مکه بازگشت و چون عمویش عون الرفیق از تندروی وی میترسید او را در 1309 هَ. ق. به استانبول تبعید کرد و چون عون و برادرش عبداﷲ درگذشتند دولت عثمانی حسین را در 1326 هَ. ق. بجای وی امیر مکه نمود وچون جنگ بین الملل درگرفت انگلیسها با او وارد مذاکره شدند و بتشویق آنان استقلال عرب را اعلام کرد. و در9 شعبان 1334 هَ. ق. / 1916م. نخستین گلوله ٔ تیر را در مکه بعنوان اعلام استقلال رها نمود و پسرش فیصل را با لشکریان انگلیس به سوریه فرستاد و در 1920 م. فرانسویان با دادن رژیم جمهوری مردم سوریه را بسوی خود خواندند و فیصل را بیرون کردند. حسین پسر دیگر خودعبداﷲ را برای کمک ببرادر بحدود سوریه فرستاد. انگلیسها که با فرانسه سازش کرده بودند عبداﷲ را به امارت عمان و شرق اردن قانع کردند و چون مردم عراق بسرپرستی میرزا محمدتقی شیرازی بر حکومت مستقیم انگلیس شوریده بودند ایشان را بپادشاهی عربی چون فیصل ساکت، وفیصل را بچشم پوشی از سوریه راضی کردند. پس ابن سعوداز نجد شروع بحمله کرد و حسین در 1343 هَ. ق. / 1924م. بدستور انگلیسها از تخت حجاز کنار رفت و پسرش ملک علی بجایش نشست و در 1925 م. انگلیسها حسین را مجبور باقامت در جزیره ٔ قبرس کردند و شش سال در آنجا بود و چون بیمار گردید با اجازه ٔ انگلیسها به عمان آمد و در آنجا درگذشت و در مسجدالاقصی بخاک سپرده شد.

اسا. [] (اِخ) ابن ابنا (یا ابیا) از احفاد سلیمان. او چهل ویک سال پیغمبری داشت. رجوع به فهرست مجمل التواریخ و القصص شود. خوندمیر نیزگوید: ابنا در میان بنی اسرائیل لوای ریاست افراشته در میان سبط ابن یامین و یهود مدت سه سال به ریاست گذرانید و این ابنا دست از دین موسی بازداشته بت پرست شد و بنی اسرائیل را بشیوه ٔ ناستوده ترغیب کرد و چون ابنا رخت بزاویه ٔ هاویه کشید پسرش آسا قائم مقام گشته بتجدید شریعت موسی پرداخت و فرقه ٔ انام را بقبول احکام توریه دلالت کرد بسیاری از بنی اسرائیل سخن آسا را بسمع رضا شنودند و ترک عبادت اصنام کردند و برخی از مردم شام که سالک طریق ضلالت بودند از بیت المقدس بهندوستان رفته ملک آن ملک را که موسوم به زرخ بود و بپرستش ماه و آفتاب قیام میکرد بر آن داشتند که با لشکربسیار و سپاه بیشمار متوجه بیت المقدس گردد و چون مقاومت به آن جنود نامعدود مقدور آن قوم نبود به مسجدالاقصی رفته به تضرع و زاری از حضرت باری هلاک دشمنان دین را مسئلت کرد و تیر دعا به هدف اجابت رسیده اسا بوصول مرتبه ٔ نبوت معزز و به وعده ٔ ظفر و نصرت سرافراز گشته مظفر و فیروز شد و بموجب وحی آسمانی به اندک مردمی بموجب کم من فئه قلیله غلبت فئه کثیره باذن اﷲ (قرآن 249/2) در برابر زرخ بایستاد و زرخ جمعی از لشکریان را گفت تا ایشان را تیرباران کردند و حق سبحانه و تعالی به ملئکه ٔ عظام فرمود تا سهام ارباب کفر وظلام را بر ایشان رد کردند و بدین واسطه جمع کثیر اززرخ بدوزخ شتافته آن کافر متهور بترسید و اتباع خودرا جمع ساخته گفت این شخص اگرچه اندک مردمی دارد اما سحر میداند و میخواهد که ما را بدان وسیله بقتل آورد. هراس او بی قیاس شده روی به وادی فرار آورد و قریب صد هزار کس از لشکریان او باقی مانده بودند در کشتی نشسته تا از آب عبور کرده به ملک خود روند و چون بمیان دریا رسیدند سفینه ٔ حیات زرخ و اتباع به گرداب ممات فرورفته تمام هلاک شدند و اسا نیز به بیت المقدس مراجعت کرد. چون مدت بیست سال از ایالت او بگذشت بروضه ٔ قدس خرامید. (حبیب السیر جزو1 از ج 1 صص 45-46).

مسجد اقصی. [م َ ج ِ دِ اَ صا](اِخ) مسجد الاقصی. المسجد الاقصی. اسم بیت المقدس که مسجدی است درشام.(غیاث)(آنندراج). جامعی است در قدس در کنار جامع عمر.(از اقرب الموارد). مسجد بیت المقدس. مزگت بیت المقدس. جامعی است بزرگ در جنوب قبهالصخره، ولیدبن عبدالملک در فاصله ٔ سالهای 705 تا 715 م. آن را بساخت. از اماکن بسیار مقدس مسلمین است.(از المنجد).
دومین مسجد، بعد از مسجد الحرام، نخست داود نبی ساختن آن را آغاز کرد و سلیمان آن رابعنوان یک معبد تکمیل نمود، سپس در طول تاریخ بارهاتجدید بنا شد که از آن جمله در عهد عبدالملک بن مروان بود. این مسجد مدتی قبله ٔ مسلمین بود و سپس قبله بسمت کعبه تعیین گشت.(از الموسوعه العربیهالمیسره).
ناصرخسرو(درقرن پنجم) مسجد الاقصی را چنین توصیف کرده است: آنجا را عمارتی به تکلف کرده اند و فرشهای پاکیزه افکنده و خادمان جداگانه ایستاده همیشه خدمت آن را کنند، و چون به دیوار جنوبی بازگردی از آن گوشه مقدار دویست گز پوشش نیست و ساحت است و پوشش مسجد بزرگ که مقصوره در او است بر دیوار جنوبی است و غربی. و این پوشش را چهارصد و بیست ارش طول است در صد و پنجاه ارش عرض و دویست و هشتاد ستون رخامی است و بر سر اسطوانه ها طاقی از سنگ در زده و همه سر و تن ستونها منقش است و درزها را به ارزیز گرفته چنانکه محکمتر نتواند بود و میان دو ستون شش گز است همه فرش رخام ملون انداخته و درزها به ارزیز گرفته ومقصوره بر وسط دیوار جنوبی است بسیار بزرگ چنانکه شانزده ستون در آنجاست و قبه ای عظیم بزرگ منقش به مینا... و در آن جا حصیرهای مغربی انداخته و قندیلها و مسرجها جداجدا به سلسله آویخته است. و محرابی بزرگ ساخته اند همه منقش به مینا و دو جانب محراب دو عمود رخام باشد به رنگ عقیق سرخ... و بر دست راست محراب معاویه است و بر دست چپ محراب عمر... و سقف این مسجد به چوب پوشیده است... بر چهار جانب این پوشش از آن هر شهری از شهرهای شام و عراق صندوقها و مجاوران نشسته... در اندرون پوشش حوضی است در زمین که چون سرنهاده باشد با زمین مستوی باشد جهت آب تا چون باران آید درآنجا رود... شهر بیت المقدس بر سر کوهی است و زمین هموار نیست اما مسجد را زمین هموار و مستوی است و از بیرون مسجد به نسبت مواضع هر کجا نشیب است دیوار مسجد بلندتر است... و هر کجا فراز است دیوار کوتاه تر است... - انتهی. مسجد اقصی که از حیث قدمت کمتر از مسجد عمر نیست در همان محوطه ٔ حرم واقع است. مسجد مزبوردر اصل کلیسائی بوده که «ژوستی نین » امپراطور به نام حضرت مریم آن را بنا نمود. مسلمانان طبق دستور خلیفه ٔ دوم آن را تغییر داده مسجد بنا نمودند. این معبد یک بار بسبب زلزله منهدم شد و در سال 585 م. دوباره آن را ساختند، و تغییر و تبدیلی که در اعصار مختلف در آن پیدا می شد بتدریج صورت بنای اسلامی بخود گرفت و در سال 583 هَ.ق. صلاح الدین ایوبی آن را تجدید بنا ومرمت نمود، و قسمت دیگر آن از قبیل دروازه و غیره در قرن نهم هجری ساخته شده است. ستونهای اندرونی مسجداز ابنیه ٔ مختلف گرفته شده است. طرز طاقنمای مرکزی رومی است و باید در قرن هفتم میلادی ساخته شده باشد. طاقهای آن بیشتر جناقی شکل است. در زمان جنگهای صلیبی نصارا در همین مسجد توقف داشتند حتی دالانی هم که درآن موجود می باشد مخزن اسلحه ٔ لشکریان آنها بوده است. محراب مسجد مزبور به نقش و نگار بسیار عالی تزیین یافته و کتیبه ای دارد که نشان می دهد صلاح الدین ایوبی در سال 583 هَ. ق. این محراب را بنا نموده است و درهمین جا یک منبر است از چوب که در آن با عاج و صدف منبت کاری شده که نهایت درجه حیرت انگیز است و از کتیبه ٔ درون آن معلوم می شود که این منبر در سال 564 ق. ساخته شده و شیشه های پنجره های بالای محراب آن متعلق به قرن دهم هجری است. دو طرف راست و چپ مسجد دو مصلای قدیمی جالب توجهی موجود است که دارای ستونهای مارپیچ و طاقهای جناقی است و آنجا به مقام عمر مشهور است و می گویند او در آنجا نماز کرده است، و مصلای دیگری است معروف به مقام حضرت زکریا.(از تمدن اسلام و عرب دکتر گوستاو لوبون).
آیه ٔ اًسراء در مکانی نازل شد که اکنون بین دیوارهای حرم شریف در قدس محاط است و خداوند آنجا را برای پرستش بندگانش اختصاص داد. آن موقع در آن مکان بنائی معروف به مسجدالاقصی و مسجد صخره یا سایر بناهای موجود در صحن مسجد اقصی وجود نداشت، فقط در آیه از مسجد نام برده شده است زیرا که مکان پرستش و عبادت است لذا خلیفه ٔ دوم زمانی که در سال 15 هجری به قدس آمد و آنجا را فتح نمود از کعب الاحبار پرسید مسجد کجاست ؟ کعب گفت آن را در پشت صخره بنا کن. عمر گفت ای کعب، آن را با یهود مشابه و برابر کردی نه آن را بالای مسجد قرار می دهیم، که امروز به مسجد عمر معروف است سپس با ردا و قبایش خاکها را از صخره بر می داشت و به آنجا انتقال می داد و مسلمانان با او در این عمل شرکت می کردند و ساکنین اردن نیز در نقل بقیه ٔ آن کمک می کردند. لکن رومیها صخره را مزبله و محل کثافت قرار دادند زیرا آنجا قبله ٔ یهود بود.
عبدالملک بن مروان دو مسجد معروف به مسجداقصی و مسجد صخره را بنا کرد بنابراین اطلاق نام مسجد اقصی به مسجدی که امروزه مشهور است، اصطلاح جدید و تازه ای است و کلیه ٔ مورخین هنگامی که از مسجد اقصی نام می برند مقصودشان تمام قسمتی است که حصارها و برج و باروها بر مبنای آن استوار است و در آن بابهایی قرار دارد و همان مکانی است که هنگام اسراء و معراج معروف و مشهور بوده است.(از کتاب بیت المقدس در اسلام تألیف معین احمد محمود ترجمه ٔ علی منتظمی). این مسجددر تاریخ 30 مرداد 1348 هَ. ش. 1969/8/21/ م. دچارآتش سوزی مهیبی شد و قسمتهای زیادی از آن ویران گشت که در سالهای بعد با کمک کشورهای اسلامی جهان(از جمله کشور ایران) به مرمت و بازسازی آن اقدام شد:
تن چون رسد به خدمت کی زیبد از مسیح
کو خوک را به مسجد اقصی رها کند.
خاقانی.
چه خصم بر نواحی ملکش کند گذر
چه خوک دم به مسجد اقصی برافکند.
خاقانی.
ز بهر نفس مکن جان که بهر کردن خوک
کسی نبرد زنجیر مسجد اقصی.
خاقانی.

مسجدی که نخستین قبله مسلمین بود

اولین قبله مسلمین که پیامبر از آنجا به معراج رفتند

بیت المقدس

مسجدالاقصی

مسجدالاقصی

مسجدالاقصی

مسجدالاقصی

شهر مسجدالاقصی

یعقوب

اُوِرِشِلیم، (بیت المقدس)، شهریست در اراضی مقدسی که قدمت آن به 35 قرن قبل میرسد و طبعاً تاریخچهء مفصلی دارد. در زمان داود بسیار آباد و پایتخت بنی اسرائیل گردید و شهر مقدس و مذهبی نصاری و مسلمین نیز میباشد. مسیحیّون " کلیسای قیامت " در آن شهر را ساخته شده بر محل شهادت حضرت مسیح میدانند. برای مسلمین نیز مسجدالاقصی، ‌قبل از مکّه، قبله بود و نزدیک قُبَّهُ الصَّخْرَه اثرِ قَدَم حضرت رسول موقع مِعْراج. (قُبّهُ الصَّخْرَه بنائی است هشت ضعلی با گنبدی چوبی در بالای صخره ای که قِصَص بسیار در موردش گفته اند و این صخره نزد یهود و نصاری نیز محترم است). اورشلیم در بشارات انبیاء بمعنای تعبیریِ اَحکام و تعالیم مدنی شرائع الهیه نیز میباشد،

339