معنی فزع

فزع. [ف ِ / ف َ زَ] (ع مص) ترسیدن. (منتهی الارب) (از اقرب الموارد). || فریاد خواستن. (منتهی الارب). استغاثه. (از اقرب الموارد). || یاد دادن. (منتهی الارب).اغاثه. (از اقرب الموارد). || پناه جستن. (منتهی الارب). || بیدار شدن. (از اقرب الموارد). || (اِ) ترس و بیم. (منتهی الارب).و آن در اصل مصدر است و به افزاع جمع بسته شود. (ازاقرب الموارد). ترس. بیم. ج، افزاع. (ترجمان علامه ٔ جرجانی ترتیب عادل بن علی). بیم. خوف. ترس. هراس. جبن. رعب. باک. پروا. (یادداشت بخط مؤلف):
تا به دیوان وزارت بنشست از فزعش
ملکان را نه قرار است و نه خواب است و نه خور.
فرخی.
کوکنار از بس فزع داروی بیخوابی شود
گر برافتد سایه ٔ شمشیر تو بر کوکنار.
فرخی.
به اقصای جهان از فزع تیغش هر روز
همی صلح سگالد دل هر جنگ سگالی.
فرخی.
ابراز فزع باد چو از کوه بخیزد
با باد درآمیزد و لختی بستیزد.
منوچهری.
همیشه در فزع از وی سپاهیان ملوک
چنان کجا بنواحی عقاب در خرچال.
زینبی.
چون خبر رسید که سلطان از سرخس برفت رعبی و فزعی بزرگ بر این قوم افتاد. (تاریخ بیهقی). که هم فزع خصمان آنجا زیاد گردد و هم به خوارزم نزدیکتر... (تاریخ بیهقی).
آن روز در آن هول و فزع بر سر آن جمع
پیش شهدا دست من و دامن زهرا.
ناصرخسرو.
از فزع راه گشته لرزان انجم
وز شعب شب شده گریزان صرصر.
مسعودسعد.
جزعی خاست از امیر و وزیر
فزعی کوفت بر صغار و کبار.
مسعودسعد.
سیمرغ دولت از فزع دیوگوهران
در گوهر حسام سلیمان نگین گریخت.
خاقانی.
مرگ اگر پشه و مور است از او در فزع است
گرچه پیل دژم و شیر وغایید همه.
خاقانی.
باز شب اندر تب افتد از فزع
تا شود لاغر ز خوف منتجع.
مولوی.
|| گریه و زاری مرادف جزع و این معنی خاص استعمال فارسی است:
فزع مادر و افغان پدر سود نداشت
بر فغان و فزع هر دو گوایید همه.
خاقانی.

فزع. [ف َ زِ] (ع ص) ترسان و خائف. (منتهی الارب) (از اقرب الموارد).

فزع یافتن. [ف َ زَ ت َ] (مص مرکب) دچار فزع شدن. رجوع به فزع یافته شود.

فزع یافته. [ف َ زَ ت َ / ت ِ] (ن مف مرکب) در حال فزع و بیم. ترسان:
خواهند ز تو امن فزع یافتگان زآنک
در ظلمت و در خوف چراغی و رجایی.
خاقانی.
رجوع به فزع یافتن و فزع شود.

فَزَع، غیر از معانی مصدری، ترس، خوف، فریاد رسی، نصرت و یاری، پناه بردن (از اضداد)،

فَزِع، فَزَع کننده (به معانی فَزَع توجه شود)،

فَزَع (فَزَعَ، یَفزَعُ) ترسیدن، پناه خواستن، استغاثه کردن، زاری و تضرع نمودن، یاری کردن، کمک نمودن،

فَزع، (فَزَعَ، یَفزَعُ) کمک کردن، مساعدت نمودن،

بیم، ترس

بیم و ترس

بیم و ترس، ناله و زاری

بی‌تابی، جزع، فریاد، فغان، ناله، بیم، ترس، هراس

ترس، بیم، ناله، زاری. [خوانش: (فَ زَ) [ع.] (اِ.)]

ترس، بیم، هراس،
ناله و زاری، فریاد،
* فزع‌ اکبر: [قدیمی] ترس و بیم روز قیامت،

ترسانیدن , بی جرات کردن , ترس , جبن , وحشت زدگی , بی میلی , بیم , وحشت , ترسیدن (از)

هراس، ترس، ناله و زاری

157