معنی اخرس | جدول یاب

لغت نامه دهخدا

اخرس

اخرس. [اَ رَ] (اِخ) رجوع به الب ارسلان شود.

اخرس. [اَ رَ] (ع ص) گنگ. (زمخشری) (زوزنی) (مؤید الفضلاء) (مهذب الاسماء). کندزبان. بی آواز. لال. مؤنث: خَرْساء. ج، خُرس، خُرسان:
عاشقی بر خور و بر شهوت خود راست چو خرس
نفس گویای تو در حکمت ازآنست اخرس.
سنائی.
|| لَبَن اَخرس، شیر خفته. شیر غلیظ. شیر کلچیده. شیر بسته. || علم اخرس،مناره ٔ راه که آواز صدا از وی نیاید. و رجوع به اخرسان شود.

اخرس. [اَ رَ] (اِخ) القس. میخائیل الحلبی المازونی. او راست: اطیب المجانی فی حیاه یوسف کلدانی، چاپ مطبعهالأدبیه بیروت بسال 1907م. (معجم المطبوعات).

اخرس. [اَ رَ] (اِخ) شیخ عبدالغفاربن عبدالواحدبن وهب ملقب به الأخرس. از مشاهیر شعرای عراق است. مولد او بموصل بسال 1220 هَ. ق. و منشاء و موطن او ببغداد بود در جانب کرخ. او نزد شیخ آلوسی کتاب سیبویه را قرائت کرد و شیخ او را اجازت داد آنگاه به آموختن علوم عقلیه و فنون غربیه پرداخت و در آنها متقن شد و فن شعر نیکو بیاموخت. ناشر دیوان وی در مقدمه نویسد: «ورد من مسقط رأسه الموصل الخضراء الی مدینهالزوراء و جعلها له موطناً و عریناً و مسکناً و کانت أکابرها تخدمه و تشتاق لطلعته و أماجدالعراق ترتاح الی مفاکهته. کان فی لسانه تلعثم و ثقل فدعی بالأخرس لسببه و فی ابان صباه کان قد أرسله الوزیر داودباشا والی بغداد الی بعض بلادالهند لیصلحوا لسانه عن الخرس. فقال له الطبیب: أنا اعالج لسانک بدواء فاما أن ینطق و اما أن تموت فقال لاابیع کلی ببعضی و کر راجعاً الی بغداد. توفی بالبصره و دفن بمقبرهالأمام حسن البصری.» وفات وی بسال 1290 بود. او راست: الطراز الانفس فی شعرالاخرس. دیوان او که احمد عزت باشا العمری آن را تدوین کرده در مطبعه ٔ الجوائب آستانه بسال 1304 هَ. ق. بطبع رسیده است. (معجم المطبوعات).

اخرس اضرس

اخرس اضرس. [اَ رَ س ُ اَ رَ] (ع ص مرکب، از اتباع) از اتباع است. رجوع به تاج العروس ماده ٔ ضرس شود.