معنی چرتکه در فرهنگ لغات ها (دهخدا،معین و ... ) + سایر منابع اطلاعاتی

چرتکه. [چ ُ ک َ / ک ِ] (روسی، اِ) چرتگه. آلتی برای جمع و تفریق اعداد و ارقام. از روسی چتکا، آلتی مرکب از چهارچوبی مستطیل شکل که در میان دو ضلع اطول آن ده ردیف سیم نصب است و هر سیم از درون ده مهره ٔ چوبی گذشته است، مهره های دهگانه ٔ هر ردیف نماینده ٔ آحاد به عشرات و... است و بدان اعداد را محاسبه کنند. آلتی از سیم و چوب که مغازه داران و صندوق دارهای بنگاهها و ادارات، بدان وسیله وجوهی که میگیرند یا میدهند محاسبه و جمع و تفریق کنند. چتکه، در تداول عامه. رجوع به چرتگه شود.

(چُ کِ) [روس.] (اِ.) = چتکه: ابزاری است برای محاسبه و آن چهارچوبی است دارای تعدادی میله که هر میله خود دارای تعدادی مهره است که به وسیله آن عمل جمع و تفریق را انجام می دهند. البته این نوع روش حساب در قدیم بیشتر مرسوم بود.

چهارچوبۀ کوچکی که دارای چند رشته مهره‌های چوبی به‌سیم‌کشیده است و در حساب کردن برای عمل جمع‌وتفریق به‌کار می‌رود،

چتکه، شمارشگر، حسابگر

روسی اشمار (اسم) چهار چوبه ای که دارای چند رشته مهره های چوبین بسیم کشیده است و بدان اعداد را محاسبه و جمع و تفریق کنند.