معنی هریوه در فرهنگ لغات ها (دهخدا،معین و ... ) + سایر منابع اطلاعاتی

هریوه. [هَِ / هََ وَ / وِ] (ص نسبی) هروی. هراتی. (یادداشت به خط مؤلف). منسوب به هریو که صورتی از نام شهر هری یا هرات است:
چند برداری این هریوه خروش
نشود باد بر سماعش نوش.
منجیک.
|| زر خالص و رائج را نیز گفته اند. (برهان). زر یا دینار هریوه مسکوک دارالضرب هرات است. سعید نفیسی در حاشیه ٔ تاریخ بیهقی نویسد: گویا درست تر آن باشد که در این معنی هم هریوه منسوب به هرات است زیرا تاکنون هریوه به تنهایی و به صورت اسم در متنی دیده نشده است و در همه جا زر هریوه یا دینار هریوه و به صورت صفت استعمال شده است. (از حاشیه ٔ برهان چ معین):
چراغی گرفتم چنانچون بود
ز زرّ هریوه سر خنجری.
منوچهری.
... و مواضعت نهاده هر سالی که خراج فرستد برادرزاده را هزار دینار هریوه باشد. (تاریخ بیهقی). آنچه به نام ما باشد پنجاه هزار دینار هریوه کنی و مهر دیگر به نام فرزند سی هزار دینار هریوه. (تاریخ بیهقی). || زن فاحشه را هم می گویند. (برهان).

(ص نسب.) منسوب به هرات، (اِ.) زر خالص که در هرات رایج بود. [خوانش: (هِ وَ)]

هروی
مسکوک طلای خالص که در هرات رایج بوده: زر هریوه،

(صفت) منسوب به هرات. اهل هرات مردم هرات، جمع:هریوکان: ((وی میگفتی می بایدکه بخیابان هری کوک کنم یعنی بانگ زنم که وی درکارهریوکاندورفرارفته بود. )) یادینارهریوه. دینارمسکوک هرات. یازبان هریوه. زبان هراتی: ((. . . بهرام گروبهر زبانی سخن گفتی: بوقت چوگان زدن پهلوی گقفتی واندرحربگاه ترکی گفتی واندر مجلس باعامه دری کگفتی وباموبدان واهل علم پارسی گفتی وبازنان زبان هریوه گفتی وچون اندرکشتی نشستی زبان نبطی گفتی وچون خشم گرفتی تازی گفتی. . . )) یا زرهریوه. زرخالص مسکوک هرات، زرخالص: ((چراغی گرفتم چنانچون بود ززر هریوه سرخنجری. )) (منوچهری) توضیح امااینکه هریوه را زرخالص رایج معنی کرده اند گویا درست تر آن باشدکه دراینجاهم هریوه منسوب بهرات است وزرهرات شایددرمیان سکه های طلای دیگرخالص تر وکم عیارتر بوده وهروقت که میخواسته اند سکه خالص وکم عیاربگویند (زر هریوه) یا ((دینارهریوه)) می گفته اند وبعدها هریوه رابمعنی زرخالص رایج گرفته اند زیرا که تاکنون درنظم ونثرهیچ جاهریوه بتنهایی بحالت اسم ندیده وهمه جا ((زرهریوه)) یا ((دینار هریوه)) بحالت صفت وآن هم صفت برایدینار وزردیده ام. ))