معنی نسطور در فرهنگ لغات ها (دهخدا،معین و ... ) + سایر منابع اطلاعاتی

نسطور. [ن َ / ن ُ / ن ِ] (اِخ) نسطوریوس (نسطور) اسقف قسطنطنیه، متولد در جرمانیسی (سوریه) در حدود 380 م. و متوفی در لیبی در حدود 440 م. وی شاگرد تئودور از مردم مپسوس بود. وی نخست به دیر سن اپرپر نزدیک انطاکیه رفت. تئودوز دوم او را به اسقفی قسطنطنیه منصوب کرد (سال 428 م.). وی به ضد پیروان آریوس اقدام کرد، اما به زودی معتقد شد که در عیسی مسیح دو شخص و دو طبیعت وجود داشت. امپراطور که در ابتدا موافق او بود، پس از محکومیت عقاید او، از قبول بدعت وی دست کشید و بدو اجازه داد که در صومعه ٔ «سن اپرپر» انزوا گزیند، ولی بعدها وی را به واحه ای در صحرای لیبی تبعید کرد (سال 435 م.). (از حاشیه ٔ برهان قاطع چ معین). اسقف قسطنطنیه بود و به حکم مجامع روحانی آنجا بدعت گذار شناخته و تبعید شد و در حدود 440 م. در مصر درگذشت. (تاریخ تصوف در اسلام غنی ص 86). از عهد سلطنت فیروز به بعد بر اثر آنکه زعمای مدرسه ٔ ایرانیان که در رها دایر بود عقاید نسطوریوس را پذیرفته و در نتیجه ٔ اخراج از رها و قلمرو حکومت رومیان به نصیبین پناهنده شدند، این مذهب در ایران قوت یافت و حتی گاه از طرف شاهنشاهان ساسانی علی رغم رومیان تقویت شد و کلیساهای نسطوریان در بسیاری از نقاط ایران و برخی از بلاد ماوراءالنهر دایر گردید و بازماندگان این عیسویان در عهد اسلامی تا حدود قرن پنجم در بسیاری از بلاد ایران به وفور به سر می بردند. (تاریخ ادبیات صفا ج 1 ص 6):
مرا اسقف محقق تر شناسد
زیعقوب و ز نسطور و ز ملکا.
خاقانی.