معنی نابغه ٔ شیبانی در فرهنگ لغات ها (دهخدا،معین و ... ) + سایر منابع اطلاعاتی

نابغه ٔ شیبانی. [ب ِ غ َ ی ِ ش َ] (اِخ) عبداﷲبن مخارق بن سلیم بن حضیره بن قیس معروف به نابغه ٔ شیبانی، از قبیله ٔ بنی شیبان است و از شاعران بدوی و معاصر و مداح دولت اموی است. در بادیه زندگی می کرد. و هر چندگاه به شام می آمد و خلفای بنی امیه را مدیحتی میگفت وصلتی میگرفت ومیرفت. از ممدوحان ویند: عبدالملک مروان و فرزندانش و در حق ولید نیز مدایح فراوانی دارد. صاحبان تذکره ها او را نصرانی مذهب دانسته اند، بدلیل اشارات و اصطلاحات نصرانی فراوانی که در اشعارش یافته می شود، صاحب ریحانه الادب آرد: به اقتضای عصبیت مذهبی در اشعارخود از انجیل و رهبان و دیگر اصطلاحات مذهبی نصرانیت بسیار یاد کرده است، امامصحح الاغانی طبع بیروت بدلیل ابیاتی از این گونه:
و تعجبنی اللذات ثم یعوجنی
ویسترنی عنها من اﷲ ساتر
ویزجرنی الاسلام والشیب والتقی
و فی الشیب و الاسلام للمرء زاجر.
او را مسلمان دانسته است.
بدوران ولیدبن یزید، به سال 120 هجری درگذشت. این ابیات از قصیدتی است که در مجلس عبدالملک انشاد کرده است:
آلیت جهداً و صادق قسمی
برب عبد تُجنه الکرح
یظل یتلوالانجیل یدرسه
من خشیه اﷲ قلبه طفح ُ
لابنک اولی بملک والده
و نجم من قد عصاک مطّرح
داود عدل فاحکم بسیرته
ثم ابن حرب فانهم نصحوا
وهم خیار فاعمل بسنتهم
و احی بخیر و اکدح کماکدحوا.
و نیز رجوع شود به:
ضحی الاسلام ص 304، عقدالفرید ج 3، الاعلام زرکلی ج 2 و 3، تاریخ آداب اللغهالعربیه ج 1 ص 303، دائرهالمعارف الاسلامی، ریحانهالادب ج 4 ص 138، اغانی ج 7 ص 104 و 105، قاموس الاعلام ج 6 ص 4533،