معنی شهرداری در فرهنگ لغات ها (دهخدا،معین و ... ) + سایر منابع اطلاعاتی

شهرداری. [ش َ] (حامص مرکب) عمل و شغل شهردار. (فرهنگ فارسی معین). || (اِ مرکب) اداره ای است که در هر شهر برای احداث و پاکیزه نگاه داشتن خیابانها، پارکهای عمومی و روشنائی و تقسیم آب و غیره دائر است و تحت نظر انجمن شهر و به ریاست شهردار به اجرای وظیفه می پردازد، و آن از ادارات وزارت کشور محسوب میگردد. (از فرهنگ فارسی معین). فرهنگستان این لغت را بجای بلدیه برگزیده است.
- شهرداری تهران، پس از اعلام مشروطیت در سال 1325هَ. ق. قانون بلدیه بتصویب مجلس شورای ملی رسید. برطبق قانون مزبور حفظ منابع شهر در ایفای حوایج اهالی و آذوقه ٔ شهر و نظافت و روشنایی و تقسیم آب بعهده ٔبلدیه واگذار شد و عوارض شهرداری بتدریج وضع گردید.با این وضع شهرداری تهران از سال 1300 هَ. ش. شروع بساختمان محلی کرد در شمال میدان سپه. عواید شهرداری در سال 1300 هَ. ش. بوسیله ٔ دو اداره وصول میگردید. عواید مستقیم که بوسیله ٔ اداره ٔ عواید مستقیم وصول میشد عبارت بود از عواید مستغلات، مالیات اصناف، مالیات نمایشها و عواید مختلف. تنظیف شهر بوسیله ٔ رفتگران انجام میگرفت و آنها در نه قسمت شهر و هر قسمت تحت نظر یک نایب خدمت میکردند. عملیات ساختمانی شهر تهران بوسیله ٔ اداره ٔ ساختمان انجام میگرفت (اکنون سازمانی بنام شهرسازی در شهرداری دایر گردیده است که ساختمانهای شهر و صدور پروانه ٔ ساختمانی از مسؤولیتهای آن اداره می باشد). از سال 1306 هَ. ش. توسعه ٔ خیابانهای شهر شروع شد. در سال 1308 هَ. ش. قسمتی از قبرستان چهارراه حسن آباد تبدیل به باغچه گردید و بقیه ٔ آن بمصرف شعبه ٔ شهرداری و عمارت اطفائیه (آتش نشانی) رسید. با تصویب قانون احداث و توسعه ٔ معابر مصوب آبانماه 1313 هَ. ش. بیش از پیش بتوسعه ٔ خیابانها پرداختند و آسفالت خیابانهای شهر شروع شد و بعضی خیابانها هم سنگفرش گردید. شهرداری علاوه بر ساختمانهای شهری بساختمان گورستان جدید (مسگرآباد) اقدام کرد. از سال 1309 هَ. ش. که انجمن شهر تشکیل گردید بروشنایی شهر توجه شد و بفکر تهیه ٔ کارخانه ٔ برق مستقل افتادند و کارخانه ای ایجاد کردند. در سال 1308 هَ. ش. چهار شعبه ٔ شهرداری بنام بخش در چهار نقطه ٔ شمال و شرق و غرب و جنوب تشکیل گردید. در سال 1315 هَ. ش. تعداد بخشها به هشت رسید. بعلاوه در شهرری و شمیران هم دو بخش عهده دار وظایف شهرداری شدند. در سال 1319 هَ. ش. برای آنکه بخشهای مذکور تا حدی استقلال و آزادی عمل داشته باشند بچهار برزن کامل تبدیل گردیدند که هر یک وظیفه ٔ شهرداری را انجام میدادند. در سال 1325 هَ. ش. تعداد برزنها به 16 افزایش یافت. بتازگی هر یک از برزنها عنوان شهرداری یافته اند.

(حامص.) عمل و شغل شهردار، (اِمر.) اداره ای از توابع وزارت کشور که در هر شهر برای پاکیزه نگاه داشتن خیابان ها و کوچه ها و پارک ها و تأمین روشنایی و تقسیم آب و احداث پارک ها و خیابان ها تحت نظر انجمن شهرو شهردار به اجرای وظیفه خود می پردازد [خوانش: (~.)]

سازمانی که در هر شهر برای پاکیزه نگهداشتن کوچه‌ها، خیابان‌ها، مواظبت باغ‌های عمومی، روشنایی شهر، تقسیم آب و تعیین نرخ خواربار تشکیل می‌شود و زیر نظر انجمن شهر یا وزارت کشور قرار دارد،

پاکیزه نگهداشتن خیابانها و پارکها و غیره