ابد در فرهنگ لغات ها (دهخدا،معین و ... ) + سایر منابع اطلاعاتی

لغت نامه دهخدا

ابد. [اَ ب َ] (ع ص، اِ) استمرار وجود در زمانهای مقدره ٔ غیرمتناهیه در مستقبل، چنانکه ازل استمرار وجود است در زمان ماضی غیرمتناهی. (تعریفات جرجانی). استمرار وجود در ظرف آینده. زمانه ای که نهایت ندارد. زمانی که آنرا نهایت نباشد. همیشه. دائم. جاودان. جاویدان. همیشگی. آخر آخر. || چیزی که نهایت و آخر ندارد. (تعریفات جرجانی). || روزگار. دهر. زمانه.
- ابدالاَّباد. ابدالابید. ابدالدهر، همیشه.
- || هرگز. (مهذب الاسماء). هگرز. هیچگاه.
- الی الأبد، تا جاودان.
- تا ابد. تا به ابد، ابداً. جاودان:
ای در کمال اقصای حد
همچون هزار اندر عدد
وز نسل تو مانده ولد
فضل خدائی تا ابد.
ناصرخسرو.
تو شاه عادل و رادی و در جهان مانَد
همیشه تا به ابد ملک شاه عادل و راد.
مسعودسعد.
عاشق رنج است نادان تا ابد
خیز و لااُقسم بخوان تا فی کبد.
مولوی.
- حیات ابد. عمر ابد، زندگی جاوید. زندگانی جاودان: و نیز آنکه سعی برای آخرت کند مرادهای دنیا به تبعیت بیابد و حیات ابد او را به دست آید. (کلیله و دمنه). و بسمت علم حیات ابد یابند. (کلیله و دمنه).
مر او را نه عمر ابد خواستم
بتوفیق خیرش مدد خواستم.
سعدی.
|| قدیم. ازلی. || فرزند یکساله. ج، آباد، اُبود، اَبدین، اَبید.

ابد. [اَ ب َدد] (ع ص) مرد بزرگ جثه. مردی که دو ران از هم گشاده نهد در رفتن از فربهی. || اسبی که دو دست او از هم دور و گشاده سینه بود. || جولاهه. مؤنث: بَدّاء.

ابد.[اَ ب َ] (ع مص) خشم گرفتن. || رمیدن.

ابد. [اِ ب ِ] (ع ص) آنچه زاید بسالی پرستار یا ماچه خر. داه، کنیزک، ماده خر بسیارزاینده. || خر ماده ٔ رمنده.

ابد. [اَ ب ِ] (ع ص) رمنده. وحشی. متوحش. تور.

ابد. [اُب ْ ب َ] (ع ص، اِ) ج ِ آبِدَه. مثل اوابد.

فرهنگ معین

زمانی که آن را نهایت نباشد، همیشه جاوید. مق ازل، قدیم، ازلی.، حیات ~ زندگی جاوید. [خوانش: (اَ بَ) [ع.] (اِ.)]

فرهنگ عمید

زمان آینده که نهایت ندارد،
(صفت) همیشه، جاوید، دائم،
[قدیمی] دهر، روزگار،

حل جدول

زمان بی نهایت

زمان بی انتها

مقابل ازل