معنی آن را که حساب پاک است از محاسبه چه باک است در فرهنگ لغات ها (دهخدا،معین و ... ) + سایر منابع اطلاعاتی
کسی که کارش درست است از حساب و کتاب ترسی ندارد.
کسی که کارش درست است از حساب و کتاب ترسی ندارد.
ریشه ضرب المثل: این مثل قسمتی از حکایتی است که در گلستان سعدی باب اول در سیرت پادشاهان آمده است: «و حکما گویند: چهار کس از چهار کس به جان برنجند: حرامی از سلطان و دزد از پاسبان و فاسق از غمّاز و روسپی از محتسب، و آن را که حساب پاک است از محاسب چه باک است». (1) پیامها پیام ضرب المثل این است که اگر اعمال و رفتار شخصی درست و خوب باشد دیگر از حسابرسی در این دنیا و نیز فردای قیامت، هیچ باکی نخواهد داشت و کاربرد آن تشویق به کارهای درست و پرهیز از کارهای خلاف است. ضرب المثل های هم مضمون ـ زر پاک از محک نمیترسد. ـ خائن، همیشه خائف است. ـ چرا ترسم ز ناکرده گناهی. ـ مدزد و مترس. ـ پنبهدزد، دست به ریشش میکشد. ـ دست که به چوب بردی، گربه دزد، حساب کار خودش را میکند. ـ راست باش و مدار از کس بیم. ـ انبر را که در آتش بگذارند، آقا دزده حساب کار خود را میکند. (2) ـ هر که خیانت ورزد، دستش از حساب بلرزد. (3) اشعار هم مضمون تو پاک باش و مدار ای برادر از کس باک * زنند جامه ناپاک، گازُران بر سنگ (4) «سعدی» ریشه های قرآنی حدیثی امام حسین (علیه السلام): «اَلْاَمینُ آمِنٌ و الْبَریءُ جَریءٌ و الخائِنُ خائِفٌ و الْمُسِیءُ مُسْتَوْحِشٌ؛ یعنی امانتدار در اَمان است، بیگناه بیباک است، خیانتکار ترسان است و بدکار هراسان». (5) لغات گازُران: رختشویان. حرامی: راهزن. غمّاز: فاش کننده راز، سخنچین. روسپی: زن بدکار، فاحشه. محتسب: داروغه، مأمور حاکم که وظیفهاش امر به معروف و نهی از منکر است. محک: سنگی که طلا یا نقره را به آن میمالند و عیار آنها را آزمایش میکنند.