آشنایی با فرهنگ عمید

فرهنگ عمید واژه‌نامه‌ای دوجلدی است، شامل واژه‌های فارسی و لغات عربی و اروپایی و ترکی به کار رفته در زبان فارسی و اصطلاحات ادبی و علمی که به دست حسن عمید نوشته شده ‌است. این واژه‌نامه نخستین بار در سال ۱۳۴۲ هجری خورشیدی با سرمایه کتابخانه ابن سینا چاپ شد. حسن عمید در سال ۱۳۳۳ واژه‌نامه‌ای را به نام فرهنگ نو به چاپ رساند، ولی کامل‌ترین فرهنگ او که فرهنگ عمید نام دارد در سال ۱۳۴۲ به چاپ رسید.

فرهنگ عمید
 

از ویژگی‌های این واژه‌نامه می‌توان موردهای زیر را نام برد:

آمدن نشانه‌های آوایی واژگان (برای تلفظ درست واژگان) در میان کمانک برابر هر واژه

زبانی که واژگان از آن آمده‌است و واژه اروپایی وارد شده به زبان نیز به همان زبان آورده شده

گونه واژگان براساس دستور زبان اول فرهنگ بیان شده است

آوا نگاری واژگان عربی بر اساس تلفظ اصلی واژه آورده شده و معنی واژگان به صورت روشن و به زبان ساده نگاشته شده

در این فرهنگ تصویرهایی برای برخی از واژگان گنجانده شده‌است

این فرهنگ تنها دربرگیرنده شمار فراوانی از واژگانی است که در زبان فارسی به کار رفته‌اند و نام مکان‌ها و شهرها و نویسندگان، و هنرمندان در آن نوشته نشده‌است. (به جز نمونه‌های بسیار مشهور که برای دریافت برخی نوشته‌ها نیاز است).

فرهنگ فارسی عمید سال ۱۳۸۹ به سرپرستی فرهاد قربان زاده از اعضای مؤسسه لغت نامه دهخدا ویرایش و تألیف مجدد شد که جایزه سیزدهمین دوره کتاب فصل در بهار ۱۳۸۹ را نیز به خود اختصاص داد. در این ویرایش ۲۵ نفر از پژوهشگران با فرهاد قربان زاده همکاری داشتند. این ویرایش با هماهنگی بازماندگان حسن عمید انجام گرفته‌ است و قانون حقوق مؤلف در آن رعایت شده ‌است.

حسن عمید در نیمه دوم سده ۱۳ هجری خورشیدی، در شهر مشهد چشم به جهان گشود. او تحصیلات خود را نیز در همان شهر انجام داد. عمید در جوانی عضو انجمن ادبی شد و کار روزنامه‌نگاری، نویسندگی و فرهنگ‌نویسی را از همان سال‌ها آغاز کرد. او در نشریه خراسان مطلب می‌نوشت.

حسن عمید چندین دهه از عمر خویش را صرف پژوهش درباره فرهنگ واژگان و فرهنگ‌نویسی کرد. او در این سال‌ها چندین فرهنگ واژگان فارسی نوشت که پرآوازه‌ترینشان، فرهنگ عمید است. عمید در سال ۱۳۵۵ خورشیدی، بابت واگذاری کلیه حقوق نشر همه فرهنگ‌هایش به عبدالرحیم جعفری، مالک و گرداننده انتشارات امیرکبیر، یکی از بالاترین رقم‌های پرداخته‌شده به یک مؤلف ایرانی به‌عنوان حق تألیف مقطوع را، که برابر با یک میلیون تومان بود، دریافت کرد.

حسن عمید سرانجام در شهریورماه سال ۱۳۵۸ درگذشت….

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا